Występowanie
Najwięcej zachorowań stwierdza się wśród pacjentów po siedemdziesiątym roku życia. U osób po osiemdziesiątym piątym roku życia częstość występowania choroby Alzheimera wynosi ok. 20-40%.
Objawy
Wśród pacjentów cierpiących na chorobę Alzheimera występują charakterystyczne objawy:
- zaburzenia percepcji wzrokowej,
- zaburzenia orientacji przestrzennej,
- utrata kontroli nad reakcjami emocjonalnymi,
- zaburzenia procesów poznawczych (np. liczenia, mówienia, możliwości uczenia się, pamięci).
Zaburzenia te wynikają z postępującej degradacji sprawności umysłowej chorego. W zaawansowanych stadiach choroby pacjent nie jest w stanie samodzielnie wykonywać nawet najprostszych czynności życia codziennego (jak np. jedzenie, ubieranie się).
Trzy stadia rozwoju choroby Alzheimera:
Stadium I
W tym stadium pojawiają się:
- zaburzenia pamięci – chory często coś gubi, nie może sobie przypomnieć, gdzie położył swoje rzeczy, zdarza mu się też np. wielokrotnie zadawać to samo pytanie, nie pamiętając, że przed chwilą usłyszał już odpowiedź;
- zaburzenia mowy – chory miewa trudności ze znalezieniem właściwych słów, często zastępuje brakujące terminy długim opisem.
Fakt, że problemy te się pojawiły, w pierwszej kolejności zauważa zazwyczaj najbliższe otoczenie pacjenta. Początkom choroby Alzheimera towarzyszy często pogorszenie relacji rodzinnych: chory traci zainteresowanie omawianiem wspólnych spraw, odsuwa się od bliskich. Czasem pojawiają się także objawy depresji.
Pogorszeniu relacji z najbliższym towarzyszą problemy w pracy. Chory ma trudności ze skupieniem, nie jest w stanie dobrze wykonywać czynności, które wcześniej nie sprawiały mu żadnego problemu (jak np. prowadzenie samochodu).
I stadium rozwoju choroby Alzheimera trwa zazwyczaj od 2 do 4 lat. Ważne, żeby rozpocząć leczenie jak najwcześniej.
Stadium II
W tym stadium zaburzenia procesów poznawczych chorego są już znacznie bardziej widoczne. Pacjent nie jest w stanie np. płynnie prowadzić rozmowy, a nawet uważnie kogoś słuchać. Nie może skupić się na czytanej książce, nie rozumie treści filmów, które ogląda.
Od pewnego momentu nie jest też w stanie samodzielnie wykonywać czynności takich, jak np. mycie się, ubieranie, jedzenie. Traci umiejętność posługiwania się sztućcami, nie rozumie potrzeby zachowywania czystości i nie dba o codzienną higienę. Często nie ma też kontroli nad zwieraczami – wymagane jest wtedy stosowanie pampersów.
Pacjent czasem nie rozpoznaje już samego siebie (np. w lustrze). Często bardzo chudnie (nawet 10 kg). Zaczynają się też problemy z chodzeniem (ze względu na brak elastyczności ruchów i charakterystyczną sztywność mięśniową, podobną do tej obserwowanej w chorobie Parkinsona).
Pacjent w tym stadium rozwoju choroby stanowczo nie może mieszkać sam – potrzebuje codziennej opieki. Często jest ona trudna – do kolejnych objawów choroby należą m.in. gwałtowne zmiany nastrojów (od apatii, stanów depresyjnych, do euforii), stany lękowe, podejrzliwość; zdarza się, że pacjenci są agresywni wobec swoich opiekunów.
II stadium rozwoju choroby Alzheimera trwa zazwyczaj od 2 do 4 lat.
Stadium III
W tym stadium pacjent potrzebuje stałej opieki przez 24 godziny na dobę. Cały czas musi leżeć w łóżku (nie mówi, nie jest w stanie chodzić, nie kontroluje zwieraczy). Nie nawiązuje już praktycznie żadnego kontaktu ze swoim otoczeniem.
III stadium rozwoju choroby trwa średnio ok. 3 lat.
Średni czas życia osoby, u której wykryto chorobę Alzheimera, to ok. 8-20 lat. Jednak w zależności od indywidualnego przypadku przebieg choroby może mieć różny charakter. U niektórych pacjentów stan zdrowia pogarsza się powoli, ale nieustannie. U innych obserwuje się dłuższe okresy tzw. „stabilizacji” – nie widać wtedy wyraźnych oznak postępu choroby.