Na czym polega jaskra?
Na skutek podwyższonego ciśnienia śródgałkowego naruszona zostaje równowaga produkcji i odpływu płynu z gałki ocznej. W efekcie dochodzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego.
Czym spowodowany jest nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej? Jednym z głównych odpowiedzialnych za niego czynników jest zahamowanie odpływu płynu z gałki. W organizmie zdrowego człowieka płyn ten, wytwarzany przez ciało rzęskowe, wypełnia komorę między tęczówką a soczewką (tzw. komorę tylną), a następnie naturalnie przepływa przez źrenicę do komory między rogówką a tęczówką (tzw. komory przedniej), odpływając dalej do krwiobiegu przez zatokę żylną twardówki (tzw. kanał przesączania, inaczej kanał Schlemma).
Rodzaje jaskry
Ze względu na charakter przebiegu choroby możemy mówić o:
- jaskrze z otwartym kątem przesączania,
- jaskrze z zamkniętym kątem przesączania.
Ze względu na etiologię wyróżniamy:
- jaskrę pierwotną,
- jaskrę wtórną.
Jaskra pierwotna rozwija się najczęściej jednocześnie w obu gałkach ocznych. Przyczyny rozwijania się jaskry pierwotnej nie są znane. Najczęstszą jej postacią jest tzw. jaskra pierwotna kąta otwartego.
Jaskra wtórna powstaje w wyniku powikłań po przebytej wcześniej chorobie (może to być np. powiększanie się soczewki w zaćmie, zapalenie naczyniówki czy guz gałki ocznej). Czasem może też dojść do rozwinięcia się jaskry po miejscowym stosowaniu sterydów (to tzw. jaskra polekowa).
Czynniki ryzyka jaskry
Wśród czynników ryzyka jaskry wyróżnia się:
- znaczną krótkowzroczność (powyżej 4 dioptrii),
- wiek powyżej 35. roku życia,
- uwarunkowania genetyczne,
- miażdżycę,
- niskie ciśnienie ogólne,
- cukrzycę,
- wysokie narażenie na stres,
- skłonność do uporczywej migreny.
Objawy jaskry
Jaskra bywa zdradliwa – we wczesnych stadiach rozwoju przebiega praktycznie bezobjawowo. Dlatego właśnie należy zachować szczególną czujność. Zwłaszcza jeśli przekroczyłeś już 35. rok życia, nie bagatelizuj objawów takich jak:
- zła adaptacja oka do ciemności,
- widzenie jasnych obwódek wokół świateł elektrycznych i inne zaburzenia widzenia,
- bóle głowy,
- konieczność częstego zmieniania szkieł korekcyjnych.
Jeśli poddajesz się badaniom oczu, powinny one uwzględniać tzw. tonometrię – pomiar ciśnienia w gałce ocznej. Warto wykonywać takie badania regularnie – pojedynczy prawidłowy wynik wcale nie wyklucza jaskry (podwyższenie ciśnienia w oku może mieć charakter przemijający). Pacjenci, u których wartość ciśnienia w gałce ocznej oscyluje w górnych granicach normy, powinni zachować szczególną ostrożność i nie zapominać o częstym powtarzaniu badań kontrolnych.
Jaskra – leczenie
Podstawą leczenia jaskry jest stosowanie specjalnych kropli, które zwężają źrenice i obniżają ciśnienie w gałce ocznej.
Jeśli pacjent cierpi na przewlekłą jaskrę z wąskim kątem przesączenia, czasem jedynym rozwiązaniem może być leczenie operacyjne, które pomaga zapobiec ostrym nawrotom choroby w przyszłości.
Najczęściej stosowane zabiegi to:
- irydektomia obwodowa,
- irydotomia laserowa.