Choroba Alzheimera – diagnostyka
W diagnostyce choroby Alzheimera stosuje się najczęściej:
- Testy psychologiczne – pozwalają na ocenę poszczególnych elementów składających się na tzw. sprawność umysłową (np. koncentracji, pamięci, zdolności kojarzeniowych).
- Badania dodatkowe – tomografia komputerowa, badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, rezonans magnetyczny mózgu – zwiększają trafność diagnozy, wykluczając inne choroby o podobnych objawach (takie jak np. udar mózgu, guz mózgu, krwiak śródczaszkowy).
Badanie te nie pozwalają jednak na postawienie diagnozy o charakterze pewnym. Taką możliwość dałaby jedynie histopatologiczna ocena tkanki mózgowej. W mózgu pacjenta cierpiącego na chorobę Alzheimera występują charakterystyczne złogi szkodliwego białka (tzw. amyloidu), które wykrywa badanie mikroskopowe. Wykonuje się je jednak jedynie u zmarłych podczas badania biopsyjnego.
W przypadku choroby Alzheimera zwyrodnienie tkanki mózgowej nie jest skutkiem miażdżycy naczyń mózgowych, ale właśnie (najprawdopodobniej) toksycznego amyloidu, który oddziałuje na komórki nerwowe, prowadząc do ich uszkodzenia i postępującego zaniku.
Choroba Alzheimera ma podłoże genetyczne. Wciąż trwają badania nad jej genezą i opracowaniem odpowiednich metod diagnostycznych. Na razie odkryto gen odpowiadający za produkcję toksycznego amyloidu (a także geny umożliwiające produkcję innych białek, także przyczyniających się do powstawania obecnych w chorobie Alzheimera zaburzeń).
Pacjent, który podejrzewa u siebie objawy choroby Alzheimera, zazwyczaj zgłasza się do lekarza pierwszego kontaktu, który kieruje go następnie na konsultację neurologiczną. Trafną diagnozę postawić mogą właśnie wyspecjalizowani neurolodzy, psychiatrzy oraz geriatrzy (przy współpracy psychologów).
Choroba Alzheimera – leczenie
Ważne, by rozpocząć leczenie jak najwcześniej.
W Polsce dostępne są dwa leki stosowane w leczeniu choroby Alzheimera:
- rywastygmina,
- donepezil.
Pomagają one znacznie poprawić jakość codziennego funkcjonowania (działając korzystnie na pamięć, koncentrację i inne funkcje poznawcze).
W drugim stadium rozwoju choroby szczególnie ważne jest, by chory miał swojego opiekuna, który zadba m.in. o to, żeby nie zrobił sobie krzywdy, nie zabłądził, dbał o codzienną higienę, regularnie jadł.
W trzecim stadium choroby pacjent musi być już poddany opiece całodobowej. Należy zwrócić szczególną uwagę m.in. na zwalczanie infekcji i zapobieganie odleżynom (chory nie może już chodzić, cały czas leży). Na tym etapie pacjent potrzebuje stałego nadzoru i profesjonalnej pielęgnacji. Wiele rodzin decyduje się na powierzenie opieki nad nim ośrodkowi dla przewlekle chorych.
Opieka nad osobą cierpiącą na chorobę Alzheimera jest bardzo wymagająca. U bliskich członków rodziny chorego obserwuje się często tzw. „zespół wypalenia” – objawy zupełnego wyczerpania. Ważne, żeby pamiętać, że w takiej sytuacji można szukać pomocy. Rodziny chorych często tworzą grupy wsparcia. W Polsce funkcjonuje Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera.