Refluks – przyczyny
Dolegliwości związane z chorobą refluksową mogą być bardzo nieprzyjemne i uciążliwe. Część osób może zadawać sobie pytanie: co jest ich przyczyną? Dlaczego treści żołądkowe cofają się do przełyku, powodując nieprzyjemne uczucie zgagi?
Przyczyna tego zjawiska tkwi w niewydolności tzw. wpustu żołądka – miejsca łączącego żołądek z przełykiem, zaopatrzonego w tzw. zwieracz. Zwieracz wpustu żołądka to rodzaj mięśnia okrężnego. Jeśli działa on prawidłowo, to tuż po połknięciu pokarmu zawsze szybko się kurczy, zaciskając się niby pierścień w miejscu, w którym przełyk przechodzi w żołądek. Zapobiega to cofaniu się połkniętego pokarmu z powrotem do przełyku. Łatwo stąd wywnioskować, że jeśli zwieracz nie działa sprawnie, kwaśna treść żołądkowa może niestety stosunkowo łatwo przedostać się z powrotem do przełyku.
Jedną z możliwych przyczyn choroby refluksowej może być przepuklina rozworu przełykowego przepony. W ciele zdrowego człowieka żołądek w całej swojej objętości mieści się w jamie brzusznej, pod przeponą. W przeponie znajduje się otwór, przez który przechodzi przełyk. Jeśli otwór ten jest zbyt duży, może dojść do „wślizgnięcia się” części żołądka do klatki piersiowej. Na tym właśnie polega przepuklina rozworu przełykowego przepony. Żołądek, który położony jest zbyt wysoko, znajduje się niebezpiecznie blisko do ujścia przełyku. Wtedy już bardzo łatwo o „wlanie się” do przełyku nadtrawionej treści pokarmowej z kwasem solnym.
Przepuklina rozworu przełykowego przepony może mieć różny charakter. Czasem ponad przeponę przedostaje się jedynie niewielki fragment żołądka. Czasami jednak dochodzi do sytuacji, w której cały żołądek przemieszczony zostaje do klatki piersiowej. Może to doprowadzić do niebezpiecznego ucisku na worek osierdziowy i płuca, a w konsekwencji nawet do niewydolności krążenia i niewydolności oddechowej. W takim przypadku konieczne jest niezwłoczne podjęcie leczenia chirurgicznego.
Refluks - grupa ryzyka
Choroba refluksowa przełyku może spotkać ludzi w każdym wieku – i młodszych, i starszych. Szczególnie są na nią narażone kobiety w ciąży, a także wszyscy ludzie żyjący w długotrwałym stresie. U osób starszych refluks może być spowodowany zwiotczeniem mięśni przełyku i przepony, skutkującym często niewydolnością wpustu żołądka i przepukliną wpustu przełykowego przepony. Na objawy choroby refluksowej narażone też są w znacznym stopniu osoby otyłe. U takich osób ciśnienie w jamie brzusznej jest wyższe niż u tych, którym udaje się utrzymać prawidłową wagę ciała. A wysokie ciśnienie wypycha żołądek w górę.
Czy choroba refluksowa może być groźna?
Błona śluzowa przełyku nie wykazuje odporności na wytwarzany w żołądku kwas solny. Jeżeli będzie ona długotrwale poddawana jego oddziaływaniu, może dojść do zapalenia. Przewlekłe zapalenie skutkuje uszkodzeniami śluzówki, takimi jak np.: owrzodzenia, nadżerki, a w skrajnych przypadkach – nawet zwężenie światła przełyku (które utrudnia połykanie płynów i pokarmów).
Szczególnie poważnym powikłaniem jest perforacja przełyku. Polega ona na przedziurawieniu ściany przełyku, które w konsekwencji prowadzi do wylania się kwasu żołądkowego na zewnątrz przełyku. Perforacja wymaga leczenia chirurgicznego. Spowodowane przez nią uszkodzenia śluzówki powstałe w wyniku zakwaszenia środowiska mogą doprowadzić do raka przełyku.
U osób cierpiących na chorobę refluksową może też dojść do zachłyśnięcia – szczególnie w trakcie snu. W następstwie takiego zachłyśnięcia może rozwinąć się zapalenie płuc. Jeżeli podobne zachłyśnięcia powtarzają się wielokrotnie, dochodzi do uszkodzenia miąższu płucnego, postępującego włóknienia tkanki płucnej i, w konsekwencji, ogólnego pogorszenia się wydolności układu oddechowego.