Kiedy możemy mówić o nadciśnieniu tętniczym?

Światowa Organizację Zdrowia (WHO) i Międzynarodowe Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego (ISH) opracowały klasyfikację kolejnych stadiów nadciśnienia tętniczego w zależności od jego wysokości i stopnia powstałych na skutek choroby powikłań – zaburzenia czynności i uszkodzenia struktury różnych narządów organizmu (w pierwszej kolejności są to zazwyczaj serce, nerki, mózg i siatkówka).

Jak określona została norma nadciśnienia tętniczego?

• Optymalne, a zatem najbardziej korzystne dla człowieka ciśnienie tętnicze powinno być niższe niż 120 na 80 mmHg.
• Jeśli wartości te utrzymują się poniżej 130 na 85 mmHg, wciąż możemy mówić o ciśnieniu prawidłowym.
• Ciśnienie w granicach 130 – 139 na 85 – 89 należy uznać za wysokie (choć wciąż mieszczące się w normie).
• Jeśli jednak wartości te przekroczą 140 na 90 mmHg, mamy już do czynienia z nadciśnieniem tętniczym.

 

W przypadku, gdy normę przekracza tylko jedna z wartości – wyłącznie ciśnienie skurczowe albo rozkurczowe – mamy do czynienia z nadciśnieniem izolowanym. Izolowane nadciśnienie rozkurczowe występuje rzadziej niż izolowane nadciśnienie skurczowe.

Nadciśnienie tętnicze to choroba bardzo częsta wśród osób starszych. Z biegiem lat naczynia krwionośne stają się coraz sztywniejsze – a naturalnym skutkiem twardnienia tętnic jest podwyższenie się ciśnienia skurczowego.

 

1. Podział nadciśnienia tętniczego w zależności od wysokości ciśnienia (wg Światowej Organizacji Zdrowia i Międzynarodowego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego)

Stopień	Ciśnienie skurczowe (mmHg)	Ciśnienie rozkurczowe (mmHg)	Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego
I	140-159	90-99	Łagodne
II	160-179	100-109	Umiarkowane
III	180-209	110-119	Ciężkie
IV	210 lub wyższe	120 lub wyższe	Bardzo ciężkie

 

2. Podział nadciśnienia tętniczego w zależności od spowodowanych przez nie powikłań narządowych (wg Światowej Organizacji Zdrowia)

Stadium	Obecność powikłań narządowych	Przykłady zmian chorobowych w narządach
I	Brak	Brak
II	Zmiany wczesne	Przerost lewej komory serca, stwardnienie tętnic siatkówek, łagodne zmiany miażdżycowe w dużych tętnicach
II	Zmiany zaawansowane	Niewydolność serca, zawał serca, tętniak rozwarstwiający aorty, miażdżyca zarostowa tętnic, obrzęk tarczy nerwu wzrokowego, wylewy do siatkówki, niewydolność nerek, udar mózgowy

 

Ze względu na przyczyny rozwinięcia się choroby wyróżniamy:

• Nadciśnienie tętnicze pierwotne – gdy nie można wskazać innych schorzeń, które stanowiłyby przyczynę podwyższenia wartości ciśnienia (tak jest w przypadku ponad 90% chorych).
• Nadciśnienie tętnicze wtórne – gdy nadciśnienie rozwija się pod wpływem innej choroby somatycznej (np. nadczynności tarczycy, niektórych chorób neurologicznych, zatrucia ciążowego, guzów nadnerczy, zespołu bezdechu sennego, czasem też np. w wyniku nadużywania alkoholu).

 

Jak ocenić stopień zaawansowania choroby ciśnieniowej?

Tabela 1. skupia się na porównaniu wysokości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Im wyższe wartości one przybierają, tym większe jest zagrożenie dalszymi powikłaniami narządowymi. Jeżeli cierpisz na nadciśnienie łagodne lub umiarkowane, musisz liczyć się z pewnym ryzykiem zawału serca czy udaru mózgu. Jeśli twoje nadciśnienie można zaklasyfikować jako ciężkie lub bardzo ciężkie, ryzyko to gwałtownie wzrasta.

Tabela 2. wyszczególnia, do jakich zmian w organizmie może dojść w kolejnych stadiach choroby. Nadciśnienie w stadium pierwszym przebiega praktycznie bezobjawowo – nie pociąga za sobą jeszcze żadnych powikłań.  W drugim stadium choroby można już zauważyć pewne zmiany – np. przerost lewej komory serca (możliwy do zaobserwowania podczas badania elektrokardiograficznego). Natomiast trzecie stadium nadciśnienia niesie już ze sobą ryzyko bardzo ciężkich, bezpośrednio zagrażających życiu komplikacji.

Należy pamiętać, by nie lekceważyć dolegliwości we wczesnych stadiach rozwoju. Jeżeli wartości twojego ciśnienia przekraczają normę wyznaczoną przez WHO, powinieneś zacząć się leczyć – nawet, jeśli na razie czujesz się dobrze i nie odczuwasz bezpośrednio żadnych negatywnych skutków choroby. Nieleczone nadciśnienie rozwija się bardzo szybko – a w postaci zaawansowanej niesie ze sobą ryzyko bezpośrednio zagrażających życiu powikłań.